Alles Over Cranberries! + Recepten!
Als een vrucht van de heidefamilie zijn cranberries, die ook wel veenbessen worden genoemd, dus familie van de bosbessen, kruisbessen en rode bessen. De meest voorkomende soort is de Noord-Amerikaanse cranberry (Vaccinium macrocarpon), maar in de natuur worden er nog meer soorten cranberries aangetroffen. Dat cranberry gezond is zal hier uitgelegd worden.
Door hun zeer scherpe en zure smaak worden cranberries zelden rauw gegeten. Ze worden meestal geconsumeerd in de vorm van sap, dat normaal wordt gezoet en wordt gemengd met andere vruchtensappen.
Andere dingen die kunnen worden gemaakt met cranberry zijn cranberrysaus, gedroogde cranberries en poeders en extracten, die worden gebruikt om supplementen van te maken.
Cranberries zijn rijk aan verschillende gezonde vitaminen en plantenverbindingen, waarvan sommige effectief zijn tegen urineweginfecties.
- ♦ Voedingswaarde Cranberry
- ♦ Koolhydraten en Vezels
- ♦ Vitamines en Mineralen
- ♦ Andere Plantenverbindingen
- ♦ Gezondheidsvoordelen Van Cranberries
- ♦ Verse Cranberrysap Maken! (2 Recepten)
- ♦ Bijwerkingen En Individuele Zorgen
- ♦ Samenvatting
Zo zien cranberries er meestal uit:
Voedingswaarde Cranberry
Verse cranberries bestaan voor bijna 90% uit water, terwijl het droge gewicht hoofdzakelijk bestaat uit koolhydraten en vezels.
De onderstaande tabel bevat meer informatie over alle voedingsstoffen in cranberries (100 gram) (1).
[divider]
Koolhydraten en Vezels
Cranberries bestaan voornamelijk uit koolhydraten en vezels (90% bij droge bessen) (2).
Dit zijn voornamelijk eenvoudige suikers zoals sucrose, glucose en fructose (3).
De rest bestaat uit onoplosbare vezels zoals pectine, cellulose en hemicellulose, die bijna intact weer uit de darm komen.
Cranberries bevatten ook oplosbare vezels. Om deze reden kan een overdreven consumptie van cranberries spijsverteringsklachten zoals diarree veroorzaken.
Rauwe cranberries smaken erg bitter en zuur. Ze worden meestal geconsumeerd als cranberrysap, dat vrijwel geen vezels bevat en gewoonlijk wordt verdund met andere vruchtensappen en wordt gezoet met toegevoegde suiker (4).
[divider]Conclusie: koolhydraten en vezels zijn de belangrijkste voedingscomponenten in cranberries.[divider]
Vitamines en Mineralen
Cranberry gezond en een rijke bron van verscheidene vitaminen en mineralen en dan vooral vitamine C.
- ♦ Vitamine C: ook wel bekend als ascorbinezuur is vitamine C één van de overheersende antioxidanten in cranberries. Cranberry eten is gezond want de antioxidanten zijn essentieel voor de opbouw van huid, spieren en bot.
- ♦ Mangaan: gevonden in de meeste voedingsmiddelen is mangaan essentieel voor de groei, het metabolisme en het antioxidantsysteem van het lichaam. Een goede reden waarom cranberry gezond is.
- ♦ Vitamine E: een klasse van essentiele vetoplosbare antioxidanten.
- ♦ Vitamine K1: ook wel bekend als phylloquinon is vitamine K1 essentieel voor de bloedstolling.
- ♦ Koper: een spoorelement, dat vaak in het westerse dieet weinig voorkomt. Onvoldoende koperinname kan nadelige gevolgen hebben voor de gezondheid van het hart (5).
[divider]Conclusie: Cranberry gezond en een rijke bron van verscheidene vitaminen en mineralen, waaronder vitamine C, E en K1, mangaan en koper.[divider]
Andere Plantenverbindingen
Cranberries zijn zeer hoog in bioactieve plantenverbindingen en antioxidanten en dan in het bijzonder in flavonol polyfenolen (3, 6, 8).
Veel van deze plantenverbindingen zijn geconcentreerd in de schil en worden sterk verminderd als er van cranberries sap wordt gemaakt (4).
- ♦ Quercetine: de meest voorkomende antioxidant in cranberries is polyphenol. In feite zijn cranberries één van de belangrijkste fruitbronnen van quercetine (7, 9, 10).
- ♦ Myricetine: een belangrijk polyfenol antioxidant in cranberries, myricetine, kan een aantal gunstige effecten op de gezondheid hebben (10, 11).
- ♦ Peonidine: een soort antioxidant, die samen met cyanidine verantwoordelijk is voor de volle rode kleur van de cranberries en sommige van hun gezondheidseffecten. Cranberries zijn één van de rijkste voedingsbronnen van peonidine (7, 9).
- ♦ Ursolzuur: vooral geconcentreerd in de schil is ursolzuur een triterpeen, dat in grote hoeveelheden in cranberries aanwezig is. Het is een ingrediënt in veel traditionele kruidengeneesmiddelen en heeft sterke ontstekingsremmende effecten (12, 13).
- ♦ A-type proanthocyanidinen: een klasse polyfenolen antioxidanten, ook wel gecondenseerde tannines genoemd, die zeer effectief zijn tegen urineweginfecties (9, 14,15).
[divider]Conclusie: cranberries zijn een rijke bron van verschillende bioactieve plantenverbindingen. Sommige van deze, zoals de A-type proanthocyanidinen, kunnen nuttig zijn als preventie tegen urineweginfecties.[divider]
Gezondheidsvoordelen Van Cranberries
Laten we nu even inzoomen op de vele fantastische gezondheidsvoordelen van cranberry eten! Hier zijn een aantal redenen waarom Cranberry gezond is!
1. Als preventie tegen urineweginfecties
Urineweginfecties behoren tot de meest voorkomende bacteriële infecties en komen vooral bij vrouwen voor (16).
Ze worden meestal veroorzaakt door de darmbacterie Escherichia coli, die zich aan de binnenkant van de blaas en urinewegen hecht.
Cranberries bevatten unieke phytonutriënten, die ook wel bekend staan als A-type proanthocyanidinen (gecondenseerde tannines).
A-type proanthocyanidinen verhinderen dat de E. coli zich aan de binnenkant van de blaas en urineweg kan hechten, waardoor cranberries dus een mogelijke preventieve maatregel tegen urineweginfecties kunnen zijn (14, 17, 18, 19, 20).
In feite zijn cranberries één van de rijkste fruitbronnen van proanthocyanidinen en dan vooral van het A-type (15, 21).
Een aantal onderzoeken met mensen wijzen uit dat het drinken van cranberrysap of het gebruik van cranberry-supplementen het risico op het krijgen van een urineweginfectie zowel bij kinderen als bij volwassenen kan verminderen (25, 26, 27, 28). Een goede reden waarom cranberry gezond kan zijn.
Dit wordt ondersteund door systematische beoordelingen en meta-analyses, die zijn afgenomen bij vrouwen met terugkerende urineweginfecties (29, 30, 31).
Daarentegen hebben andere onderzoeken geen significante gunstige effecten gevonden (32, 33, 34).
Niet alle cranberryproducten zijn effectief tegen urineweginfecties. In feite kunnen de gunstige proanthocyanidinen verloren gaan tijdens de verwerking, waardoor ze in veel producten dus niet meer voorkomen (35).
Aan de andere kant kan het nemen van cranberry-supplementen, die voldoende hoeveelheden A-type proanthocyanidinen bevatten, een nuttige preventieve strategie zijn.
Als je vermoedt dat je een urineweginfectie hebt, raadpleeg dan je arts. De eerste behandeling waarvoor moet worden gekozen, moet een antibiotica behandeling zijn.
Houd er rekening mee dat cranberries niet effectief zijn voor de behandeling van infecties, maar alleen het risico om ze te krijgen kunnen verkleinen.
[divider]Conclusie: cranberry-supplementen kunnen het risico op het krijgen van urineweginfecties verminderen.[divider]
2. Als preventie tegen maagkanker en zweren
Maagkanker is wereldwijd een veel voorkomende oorzaak van kanker gerelateerde sterfgevallen (36).
Een infectie door de bacterie Helicobacter pylori wordt beschouwd als een belangrijke oorzaak van maagkanker, maagontsteking en het krijgen van zweren (37, 38, 39, 40).
Cranberries bevatten unieke plantenverbindingen, die bekend staan als A-type proanthocyanidinen en die ervoor zorgen dat de H. pylori zich niet kan hechten aan de binnenkant van de maag, waardoor het risico op maagkanker kan worden verminderd (41, 42, 43, 44).
Uit een onderzoek onder 189 mannen en vrouwen blijkt dat het dagelijks drinken van een halve liter cranberrysap het risico op een infectie door H. pylori aanzienlijk kan verminderen (45). Daarom is cranberry gezond!
Uit een ander onderzoek onder 295 kinderen is ook gebleken dat drie weken lang de dagelijkse consumptie van cranberrysap de groei van H. pylori bij ongeveer 17% van de geïnfecteerde kon verminderen (41).
[divider]Conclusie: cranberries of cranberrysap gezond en kunnen, indien regelmatig geconsumeerd, het risico op het krijgen van maagkanker verminderen.[divider]
3. Cranberry Gezond en Goed voor de Cardiovasculaire Gezondheid
Cardiovasculaire ziekten (hart- en vaatziekten) zijn wereldwijd de belangrijkste doodsoorzaak.
Het is aangetoond dat cranberry gezond en voordelig is voor de gezondheid van het hart. Dit komt omdat cranberry verschillende antioxidanten bevatten. Deze omvatten onder andere anthocyaninen, proanthocyanidinen en quercetine (46, 47, 48, 49).
Uit een onderzoek met mensen naar cranberrysap en cranberry-extracten is gebleken dat het verschillende voordelige effecten voor hart- en vaatziekten kan hebben:
- ♦ Het verhoogt de niveaus van het HDL, het ‘goede’ cholesterol (50).
- ♦ Het verlaagt bij diabetici het LDL, het ‘slechte’ cholesterol (51).
- ♦ Het beschermt het LDL-cholesterol tegen oxidatie (52, 53, 54).
- ♦ Het vermindert bij mensen met een hartziekte de stijfheid van de bloedvaten (arteriële stijfheid) (55).
- ♦ Het verlaagt de bloeddruk (52).
- ♦ Het vermindert de niveaus van homocysteïne in het bloed, waardoor het risico op ontsteking in de bloedvaten wordt verminderd (54).
Niet alle onderzoeken hebben dezelfde resultaten opgeleverd.
Niettemin zijn er sterke aanwijzingen dat regelmatige consumptie van cranberries positieve effecten op de gezondheid van het hart kan hebben.
[divider]Conclusie: van cranberrysap en cranberry-extract is aangetoond dat zij gunstige effecten kunnen hebben op hart- en vaatziekten omdat ze het cholesterol en de bloeddruk kunnen verlagen.[divider]
4. Cranberry Eten Goed Voor de Mondgezondheid
Dezelfde proanthocyanidinen (PAC) in cranberries, die voorkomen dat je een blaasontsteking krijgt, kunnen volgens onderzoekers van het Center for Oral Biology and Eastman Department of Dentistry van de University of Rochester Medical Center ook de mondgezondheid bevorderen door te voorkomen dat bacteriën zich aan de tanden hechten. Vast staat dat cranberry gezond en voordelig kunnen zijn bij het voorkomen van de gomziekte (aandoeningen aan het tandvlees).
[divider]Conclusie: Cranberry gezond en rijk aan proanthocyanidinen (PAC). Dit zijn een klasse polyfenolen antioxidanten die zowel effectief zijn tegen urineweginfecties als het voorkomen van gomziekte.[divider]
5. Vermindert Ontsteking
Hier is nog een reden waarom cranberry gezond is! Ontsteking ligt aan de basis van veel voorkomende ziekten die in ontwikkelde landen voorkomen, waaronder hart- en vaatziekten, auto-immuunziekte, kanker, diabetes en nog veel meer. Anti-inflammatoire voedingsmiddelen zoals cranberries helpen door met hun antioxidanten op een natuurlijke manier een ontsteking te bestrijden.
Antioxidanten worden gevonden in voedingsmiddelen, die van nature diep gekleurd zijn, zoals de donkerrode kleur van cranberries of de rijke blauwe/paarse kleur van bosbessen. Alle bessen helpen, doordat ze hoog zijn in antioxidanten, om vrije radicalen te bestrijden, maar cranberries eten blijken één van de beste bronnen op aarde te zijn.
Ontsteking treedt op wanneer het immuunsysteem van het lichaam te hard moet werken omdat het probeert om het lichaam te ontdoen van de toxinen, die afkomstig zijn uit een ongezond dieet, vervuiling en nog veel meer. Een dieet dat laag is in antioxidanten en vol met anti-inflammatoire voedingsmiddelen resulteert in een overvloed aan vrije radicalen in het lichaam. Vrije radicalen, die misschien als een vreemd en verwarrend concept kunnen klinken, zijn in wezen een natuurlijk bijproduct dat ons lichaam creëert door het doen van dagelijkse activiteiten.
Iedereen produceert vrije radicalen, maar wanneer dit ongecontroleerd is, worden ze verspreid en kunnen ze schade toebrengen aan je DNA, je cellulaire membranen en je enzymen. Het veelvuldig eten van volkoren, ontstekingsremmende voedingsmiddelen wordt in verband gebracht met een verminderd risico op kanker, een betere hersenfunctie, een gezonder cholesterol en triglyceriden, plus dat het de incidentie van diabetes en auto-immuunziekten zoals artritis vermindert.
[divider]Conclusie: Vast staat dat cranberry gezond en een natuurlijk ontstekingsremmer is. Cranberries zijn namelijk rijk aan verschillende antioxidanten. Antioxidanten worden gevonden in verschillende bessen, maar cranberries eten blijken één van de beste bronnen op aarde te zijn.[divider]
6. Voordelen voor het spijsverteringskanaal
Van cranberries wordt gedacht dat ze reinigende, anti-diarree-, antiseptische- en diuretische ontgiftende eigenschappen hebben. Zij helpen het lichaam om toxinen af te voeren en dienen als bouwstenen, plus dat ze helpen bij het verlichten van vochtretentie en een opgeblazen gevoel. Ons spijsverteringskanaal omvat meer dan alleen ons darmkanaal en onze maag. Het bestaat eigenlijk ook uit onze gehele mond, het tandvlees en het colon.
Recent onderzoek heeft aangetoond cranberry gezond en gunstig zijn bij het optimaliseren van het evenwicht van bacteriën in ons gehele spijsverteringskanaal en doen dus eigenlijk hetzelfde als de probiotica, die worden gevonden in kombucha, kefir of yoghurt en die een gezonde darmflora handhaven.
De digestieve gezondheidsvoordelen van cranberries zijn vanwege het vermogen van deze vrucht om bacteriën in het lichaam te balanceren, schadelijke ‘slechte’ bacteriën te verminderen en de groei van ‘goede’ gunstige bacteriën te bevorderen, ook onmiskenbaar. Dit helpt niet alleen symptomen zoals obstipatie, diarree en maagzuur te verminderen, maar het helpt ook om de immuniteit en de absorptie van voedingsstoffen te verhogen, aangezien een gezonde darmwand voor beide functies belangrijk is. Allemaal geweldige redenen waarom cranberry gezond is!
[divider]Conclusie: onderzoek heeft aangetoond dat de voordelen van cranberries helpen bij het optimaliseren van het evenwicht van bacteriën in ons gehele spijsverteringskanaal. Cranberry eten heeft zowat hetzelfde effect als probiotica. Vast staat in ieder geval dat cranberry gezond en zeer gunstig is voor je spijsvertering.[divider]
Verse Cranberrysap Maken!
Als je een pak cranberrysap in de supermarkt koopt, is de kans vrij groot dat je een cranberrysap cocktail koopt. Dat betekent eigenlijk dat je niet alleen cranberrysap koopt maar, meestal ook maïssiroop dat hoog fructose is, als je sap van een toonaangevend merk neemt.
Dit recept is erg gemakkelijk en snel te bereiden. Er wordt hier gebruik gemaakt van esdoornsiroop. Als je niet zo makkelijk aan esdoornsiroop kunt komen, kun je om het geschikt voor Paleo te houden ook honing of stevia gebruiken. Als je goed tegen een zure smaak kunt, kun je het ook zonder zoetstof drinken. Het is dan niet super zoet, maar ook niet zo zuur dat je gezicht vertrekt.
Ingrediënten
- ♦ 600 gram verse cranberries
- ♦ 1 liter water
- ♦ 120ml echte Vermont maple syrup (of stevia of honing)
Instructies
- 1. Doe de cranberries en het water in een pan en breng het aan de kook.
- 2. Laat het 15 minuten pruttelen totdat de bessen zacht worden en openbarsten.
- 3. Haal de bessen uit het sap en doe het sap dan terug in de pan.
- 4. Voeg de zoetstof toe en verhit het mengsel totdat het is opgelost.
- 5. Giet de sap in een fles en laat het afkoelen.
Extra Recept! Gezonde recepten met cranberries: Rauwe kefir met verse cranberry- en frambozensap
Ingrediënten
- ♦ 120ml verse, zelfgemaakte kefir
- ♦ Ong. 120ml verse sap gemaakt van cranberries, frambozen en wat appel
Instructies
- 1. Giet de verse bessen-appelsap in een glas.
- 2. Voeg de kefir toe.
- 3. Roer het goed door en geniet ervan.
[divider]
Bijwerkingen En Individuele Zorgen
Zolang cranberries maar in matige hoeveelheden worden geconsumeerd, is het voor de meeste mensen veilig.
Een overmatige consumptie kan een maagontsteking en diarree veroorzaken en het kan ook het risico op het krijgen van nierstenen verhogen.
Nierstenen
Nierstenen, ook wel nefrolieten genoemd, ontstaan wanneer er te veel mineralen in de urine aanwezig zijn. Het is een veelvoorkomende en pijnlijke aandoening.
Het risico op het krijgen van nierstenen kan worden beperkt door het maken van wijzigingen in het dieet.
De meeste nierstenen bestaan uit calciumoxalaat en een te grote hoeveelheid oxalaat in de urine is één van de belangrijkste risicofactoren (56).
Cranberries en dan vooral geconcentreerde cranberry-extracten kunnen hoge hoeveelheden oxalaat bevatten. Om deze reden worden ze beschouwd als een risicofactor voor het ontwikkelen van nierstenen wanneer ze in grote hoeveelheden worden gegeten (57, 58, 59).
Ze bevatten ook hoge niveaus van vitaminen C, die bij sommige mensen worden omgezet wordt in oxalaat (60).
Onderzoeken met mensen hebben echter tegenstrijdige resultaten opgeleverd en daarom vereist het probleem nog verder onderzoek (57, 59).
De gevoeligheid voor het ontwikkelen van nierstenen varieert per persoon. Bij de meeste mensen heeft de consumptie van cranberries waarschijnlijk geen invloed op de vorming van nierstenen.
Maar als je gevoelig bent voor het krijgen van nierstenen kan het verstandig zijn om het consumeren van cranberries en andere voedingsmiddelen, die hoog zijn in oxalaat, te beperken.
[divider]Conclusie: cranberry eten in grote hoeveelheden kan bij sommige mensen het risico op het krijgen van nierstenen vergroten.[divider]
Samenvatting
Cranberries worden op grote schaal gedroogd, verwerkt als sap of gebruikt om supplementen van te maken.
Het is aangetoond dat cranberry gezond en een goede bron van een aantal vitaminen en mineralen is. Daarnaast is het bijzonder rijk aan verschillende unieke plantenverbindingen.
Sommige van deze kunnen nuttig zijn als preventie tegen urineweginfecties, maagkanker en hartziekten.
Simpel gezegd, zijn cranberries dus één van de gezondste vruchten die je kunt eten.
