BRAT dieet | banaan | rijst | appelmoes | toast

Het BRAT dieet: is het wel een goed idee en Helpt het tegen diarree?

Het BRAT dieet is een neutraal, licht verteerbaar dieet. Al tientallen jaren wordt het voorgeschreven aan volwassenen en kinderen met gastro-enteritis, een infectie van de darmen, wat ook wel bekend staat als een buikgriep. Ook helpt het bij diarree. Het BRAT dieet is echter ook veel bekritiseerd omdat het te beperkend zou zijn.

Dit artikel geeft een gedetailleerde kijk op het BRAT dieet en of het geschikt is tijdens het herstel van een digestieve aandoening.

Wat is het BRAT dieet?

BRAT is een acroniem voor bananen, rijst, appelmoes en toast. Dit zijn de belangrijkste voedingsmiddelen die deel uitmaken van het BRAT dieet.

Veel mensen volgen het BRAT dieet na ziekten met braken en diarree bij de overgang naar het normale eten.

Het moet tot 48 uur worden gevolgd, totdat het braken is gestopt.

Het BRAT dieet wordt aan zowel kinderen als volwassenen voorgeschreven, omdat het voedsel zacht en licht verteerbaar is en nuttig kan zijn bij misselijkheid.

Conclusie: het BRAT dieet bestaat uit zacht, makkelijk te verteren voedsel zoals bananen, rijst, appelmoes en toast. Het wordt vaak voorgeschreven voor mensen die herstellen van aandoeningen waarbij braken en diarree voorkomt.

De Geschiedenis van het BRAT dieet

Tot voor kort dacht men dat het darmkanaal gedurende en na een spijsverteringsziekte moest rusten.

Tot de tachtiger jaren was het advies in pediatrische leerboeken voor de eerste 48 uur van de ziekte een helder vloeistof dieet, gevolgd door een geleidelijke bijvoeding van gemakkelijk te verteren voedingsmiddelen.

De eerste vermelding van het BRAT dieet was bijna een eeuw geleden, in een rapport uit 1926. Het rapport beschreef het gebruik van het dieet voor kinderen met een intestinale aandoening met ernstige diarree en uitdroging (1, 2)

Het antwoord op de vraag: wat helpt tegen diarree is best duidelijk: vandaag de dag beschouwen namelijk veel mensen het BRAT dieet als de beste manier om diarree bij zowel kinderen als volwassenen te beheren.

Ondanks het wijdverbreide gebruik in de afgelopen eeuw, is er echter zeer weinig onderzoek gedaan naar het BRAT dieet om de effectiviteit ervan te ondersteunen.

Conclusie: het BRAT dieet werd voor het eerst vermeld in een artikel in 1926 voor de behandeling van ernstige diarree bij kinderen. Het wordt wijd gebruikt in gevallen van braken en diarree, ondanks het gebrek aan bewijs om het gebruik ervan te ondersteunen.

Het BRAT dieet – Wat eten bij diarree?

Het BRAT dieet staat slechts een paar voedingsmiddelen en vloeistoffen toe, hoewel deze in onbeperkte hoeveelheden, al naar gelang de trek, kunnen worden geconsumeerd.

Voedingsmiddelen die zijn toegestaan tijdens het BRAT dieet

♦ Bananen
♦ Witte rijst
♦ Appelmoes
♦ Toast gemaakt van witbrood
♦ Crackers
♦ Heldere vloeistoffen zoals water, slappe thee, bouillon, sap, elektrolyt bevattende drankjes, zoals sportdranken en frisdrank zonder koolzuur en cafeïne-vrij

Voedingsmiddelen die je moet vermijden tijdens het BRAT dieet

♦ Vlees, vis en gevogelte
♦ Eieren
♦ Zuivelproducten
♦ Fruit, behalve bananen en appelmoes
♦ Groenten
♦ Noten en zaden
♦ Volkoren producten
♦ Bonen en peulvruchten
♦ Drankjes die caffeïne bevatten
♦ Koolzuurhoudende dranken

Conclusie: het BRAT dieet sluit de meeste voedingsmiddelen uit, behalve bananen, appelmoes, geraffineerde graanproducten en heldere vloeistoffen.

De voordelen van het BRAT dieet

Het BRAT dieet heeft bepaalde voordelen.

Het bestaat uit gemakkelijk te verteren voedingsmiddelen waarvan het onwaarschijnlijk is dat het de darmen irriteert of misselijkheid veroorzaakt tijdens een spijsverteringsziekte.

Hoewel er geen onderzoeken zijn ter ondersteuning van het vermogen van het BRAT dieet om diarree te verminderen, is er onderzoek gedaan naar bepaalde voedingsmiddelen in het dieet waarvan wordt veronderstelt dat ze kunnen helpen.

Banaan kan fungeren als bindmiddel en biedt andere anti-diarree effecten.

Uit een onderzoek met infuus gevoede, gehospitaliseerde patiënten, had in vergelijking met 24% van de patiënten die een medische behandeling ontving, 57% van degenen die bananenvlokken in de voeding ontving aan het einde van het onderzoek geen diarree meer (3).

Het lijkt erop dat groene of onrijpe bananen in het bijzonder effectief zijn in het verminderen van diarree. Groene bananen bevatten resistent zetmeel dat bacteriën, die in de darm leven, fermenteren tot korte-keten vetzuren.

Onderzoek suggereert dat deze kortketenige vetzuren het vermogen van de darm om water en voedingsstoffen op te nemen vergroot, wat zeer voordelig is tijdens episoden van diarree (4).

Een onderzoeker deed verscheidene onderzoeken bij kinderen met diarree en meldde dat ook groene bananen in hun dieet consequent de ernst van diarree verminderde, wat leidde tot een sneller herstel (4, 5, 6).

Tijdens één van deze onderzoeken werd er naar meer dan 2900 kinderen met acute diarree gekeken.

Ze vonden dat, in vergelijking met 53% van de kinderen die geen groene bananen aten, 80% van degenen die wel groene bananen kreeg, binnen drie dagen geen diarree meer had (6).

Van rijst is ook aangetoond dat het helpt bij diarree. De meeste van deze onderzoeken keken naar de werking van orale rehydratatie oplossingen op basis van rijst, die worden gebruikt voor de behandeling van diarree gerelateerde dehydratie (7, 8, 9, 10).

Uit een grote analyse van 13 onderzoeken bleek dat, hoewel deze op rijst gebaseerde oplossingen enorm de diarree bij kinderen en volwassenen met cholera verminderden, ze minder effect had op die met diarree zonder cholera (10).

Conclusie: studies hebben aangetoond dat oplossingen op basis van groene bananen en rijst kunnen helpen de duur en de ernst van de diarree te verminderen.

Nadelen van het BRAT dieet

Het belangrijkste nadeel van het BRAT dieet is dat het niet beschikt over de juiste voedingsmiddelen voor mensen die herstellen van een ziekte.

Deze personen zijn al qua voedingswaarde uitgeput als gevolg van braken, diarree en een slechte eetlust.

Dit heeft met name betrekking op kinderen en kwetsbare ouderen, die meer kans hebben om ondervoed te raken en een groter risico hebben op herhaalde ziekte dan sterke, gezonde volwassenen.

Het BRAT dieet is zeer laag in eiwitten, vetten en andere voedingsstoffen, die nodig zijn voor een goede genezing.

In een onderzoek analyseerden onderzoekers de voedingswaarde van het gebruikelijke dieet van een twee-jarige ten opzichte van de voedingswaarde van het BRAT dieet. Ze meldde het volgende:

♦ Calorieën: 300 calorieën minder bij het BRAT dieet
♦ Eiwitten: 70% lager bij het BRAT dieet
♦ Vet: 80% lager bij het BRAT dieet

Van het BRAT dieet werd ook aangetoond dat het veel minder van de dagelijks aanbevolen (ADH) van de belangrijkste voedingsstoffen, die belangrijk zijn voor de genezing, bevat (11):

♦ Vitamine A: 12% van de ADH
♦ Vitamine B12: 0% van de ADH
♦ Calcium: 12% van de ADH

Hoewel het BRAT dieet bestemd is om voor niet langer dan twee dagen te worden gevolgd, zijn er meldingen van kinderen die nog langer op de voeding blijven totdat de diarree over is, wat aanzienlijk langer kan duren.

In 1998 meldden onderzoekers de zaak van twee jonge kinderen die twee weken het BRAT dieet volgden en een ernstige ondervoeding ontwikkelden vanwege onvoldoende eiwit en calorieën (12).

De ontoereikende voedingswaarde van het BRAT dieet is erkend door de American Academy of Pediatrics, de European Society of Paediatric Gastroenterology Hepatology en de European Society for Paediatric Infectious Diseases.

Deze organisaties adviseren nu dat kinderen binnen 24 uur na het krijgen van de ziekte weer een normale, bij de leeftijd passende voeding, krijgen die mager vlees, yoghurt, eieren, groenten en fruit omvat (13, 14).

Conclusie: het BRAT dieet levert onvoldoende calorieën, eiwitten of andere belangrijke voedingsstoffen om een goede genezing van een digestieve ziekte bij kinderen en ouderen te waarborgen. Het dieet langer dan een paar dagen volgen kan leiden tot ondervoeding

Alternatieve dieetstrategieën voor digestieve ziektes

Hier zijn enkele ideeën voor je om te proberen tijdens en na een digestieve ziekte, in plaats van het volgen van het BRAT dieet:

♦ Neem probiotica of eet yoghurt die rijk is aan probiotica: bepaalde probiotica kunnen diarree helpen verminderen, zoals Lactobacillus reuteri, Lactobacillus GG en Saccharomyces boulardii (15, 16, 17, 18).
♦ Neem prebiotische vezels: prebiotische vezels voedt gezonde darmbacteriën. Uit één studie bleek, vergeleken met die welke een placebo kregen, dat de diarree aanzienlijk sneller overging bij kinderen en volwassenen die prebiotica namen kregen (19, 20).
♦ Begin binnen 24 uur na ziekte met een gewoon dieet, zoals getolereerd: voedingsmiddelen die rijk zijn aan eiwitten, vitaminen en mineralen zijn nodig voor een goed herstel. Voeg eerst kleine hoeveelheden vlees, vis, eieren, yoghurt en gekookte groenten toe.
♦ Vermijd voedingsmiddelen die de diarree verergeren: deze omvatten melk, suiker, gefrituurd voedsel, kruidig voedsel en cafeïnehoudende dranken. Je kunt ze geleidelijk na een paar dagen weer toevoegen aan je dieet.
♦ Neem BRAT voedingsmiddelen op: neem bananen en rijst als onderdeel van een evenwichtige voeding omdat deze je kunnen helpen om de dunne ontlasting steviger te maken. Bananen kunnen ook helpen om het kalium aan te vullen na het braken en diarree
♦ Drink elektrolyt-rijke vloeistoffen: bouillon van botten, kippenbouillon en runderbouillon zijn goede mogelijkheden om het vocht en de elektrolyten te vervangen. Voor kinderen worden orale rehydratie oplossingen zoals Pedialyte aanbevolen (21).

Conclusie: het innemen van probiotica en prebiotica, het eten van een evenwichtige voeding en hydrateren kunnen helpen om het herstel van een intestinale ziekte te bevorderen.

De belangrijkste boodschap

Kinderartsen en andere deskundigen geloven nu dat het BRAT dieet onnodig beperkend is voor een digestieve ziekte.

Het kan zelfs het herstel belemmeren omdat het niet genoeg calorieën, eiwit of belangrijke voedingsstoffen bevat.

Voor gezonde volwassenen, die het BRAT dieet voor een paar dagen volgen is het onwaarschijnlijk dat dat problemen zal veroorzaken, maar er is geen bewijs dat het sneller je klachten zal oplossen.

Voor kinderen en ouderen is het zo spoedig mogelijk hervatten van een normaal dieet aanbevolen om op krachten te komen, te zorgen voor een goede genezing en ondervoeding te voorkomen.