Alzheimer
Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie. Bij deze ziekte is het gedeelte van de hersenen dat betrokken is bij het geheugen, intelligentie, oordeel, taal en gedrag beschadigd. Het merendeel van de populatie dat leidt aan Alzheimer is tussen de 75 en 85 jaar oud. Er is ook een zeldzame type, wat erfelijk is. Deze type komt al veel eerder in het levensjaar (40 jaar) voor. Het verlies van het cognitieve vermogen is onomkeerbaar, maar de progressie van de ziekte is varieert per individu.
Symptomen van alzheimer
Alzheimer heeft drie stadia. Bij eerste stadium of begin fase zijn de symptomen niet duidelijk te merken. In deze stadium hebben de patiënten met name last van vergeetachtigheid, desoriëntatie, woordvindstoornissen, visueel-ruimtelijke stoornissen, apraxie, apathie en vermindering van reactievermogen. Ze vergeten recente gebeurtenissen, terwijl herinneringen van verleden weten ze nog. Deze symptomen kunnen ook op ouderdomsverschijnselen lijken. In tweede stadium ondervindt de patiënten duidelijke belemmeringen in dagelijks leven. Ze herkennen de familieleden niet meer. Zelfstandigheid verliezen ze, waardoor ze steeds bij dagelijkse functioneren hulp nodig hebben. De patiënten worden ongeïnteresseerd in sociale bezigheden. Ze krijgen last van hallucinatie, depressie, stemmingsstoornissen, denkstoornissen, gedragsverandering, stoornissen in het langetermijngeheugen en verandering in persoonlijkheid. Bij stadium drie kunnen de patiënten niets meer zelfstadig uitvoeren. Deze patiënten hebben 24 uur per dag zorg nodig.
Oorzaken van alzheimer
Bij de ziekte van Alzheimer worden bepaalde eiwitten (amyloïdprecursorproteïne) afgebroken, hierdoor ontstaat buiten de hersenencellen ophoping van de afbraakproduct (beta-amyloïd). Door de ophoping van deze afbraakproduct gaan de hersencellen en verbindingen tussen de zenuwcellen ten gronde. Hierdoor kunnen de hersencellen niet goed functioneren. Daarnaast ontstaat ook verstrengelingen van Tau eiwit, een eiwit wat rol speelt bij het vervoer van voedingsstoffen door de cel. Door verstrengeling van deze eiwit gaan de hersencellen afsterven. Genetische factoren verhogen ook de kans op de ziekte van Alzheimer. Mensen met ApoE3 en ApoE4 hebben verhoogde kans op de ziekte van Alzheimer. Andere factoren waarbij wordt gedacht dat ze invloed hebben op het ontstaan van Alzheimer zijn met name aluminium en kwik, koper, ontstekingsreacties in de hersenen, een tekort aan vitamines, oxidatieve stress, metabole verstoringen en diabetes. Deze factoren zijn nog niet wetenschappelijk onderbouwd.
Diagnostiek alzheimer
Vermoedelijke diagnose wordt vaak aan de hand van klinische symptomen en MMSE vragenlijst gesteld. Aanvullende onderzoeken zoals bloedonderzoek, CT, MRI en PET kan gedaan worden ter uitsluiting van andere oorzaken van dementie. De diagnose van Alzheimer kan pas na het overlijden van de patient aan de hand van histologische onderzoek vastgesteld worden.
Preventie van alzheimer
Er zijn tientallen onderzoeken uitgevoerd bij verschillende middelen om te kijken of ze bij preventie van dementie effect hebben. Bij antioxidanten zoals vitamine E werd er gedacht dat het ziekteproces afremt, echter uit onderzoek is het gebleken dat het niet het geval is. Daarom wordt gebruik van vitamine E supplementen niet aanbevolen. Foliumzuur verlaagt wel het risico op het ontstaan van dementie, terwijl bij vitamine B6 en B12 geen effect wordt aangetoond. Omega-3 vetzuren kunnen het risico op het ontwikkelen van dementie verminderen, echter de effecten daarvan bij behandeling van dementie zijn nog onbekend. Ginkgo biloba een Chinese kruid heeft geen effect op het voorkomen van dementie bij ouderen. Andere middelen zoals hormonen en pijnstillers (NSAID’s) tonen geen effect op de ziekte van Alzheimer.
Studies over leefstijl tonen positieve effecten bij preventie van dementie. Bijvoorbeeld het gebruik van fruit, groenten, een mediterrane eetstijl, niet roken, voldoende beweging, weinig verzadigde vetten verminderen het risico op Alzheimer.
Behandeling van alzheimer
Momenteel bestaat geen behandeling voor de genezing van ziekte van Alzheimer. Er zijn een aantal medicijnen die kunnen helpen om enkele van de symptomen van de ziekte van Alzheimer onder controle te houden. Bij patiënten met milde tot matige dementie (MMSE 10-26) kan met een cholinesteraseremmer (rivastigmine en galantamine) gestart worden.Deze medicijnen gaan de verslechtering van het geheugen tegen. Bij patiënten met matige tot gevorderde dementie (MMSE <17), wordt memantine (NMDA-antagonisten) aan een cholinesteraseremmer toegevoegd. Memantine wordt gebruikt om probleemgedrag, zoals onrust of agressie te bestrijden. Bij patiënten met ernstige dementie (MMSE <10) kan cholinesteraseremmers worden gestaakt, echter bij verslechtering zonder medicatie moet de medicatie herstart worden. Memantine moet gewoon gecontinueerd worden. Andere klachten kunnen symptomatisch behandeld worden.
